Węglowodany proste i złożone- czym są i gdzie je znajdziemy

Wszyscy specjaliści zgodni są w tym, że węglowodany to niewątpliwe źródło energii. Szczególnie istotne jest to w przypadku naszego mózgu. Dlatego tak istotne jest, aby węglowodany były regularnie dostarczane do organizmu. W diecie występują one w postaci węglowodanów prostych i złożonych.

Czym dokładnie są węglowodany proste i złożone? Czym się charakteryzują? W jakich produktach się znajdują? Jaka jest ich rola w organizmie człowieka? I co jeszcze warto o tym wiedzieć? Na wszystkie te i bardzo podobne pytania odpowiadamy poniżej. Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z naszym artykułem.

Czym są węglowodany i jak je dzielimy? Ogólna charakterystyka

Węglowodany potocznie nazywane są cukrami. Najprościej rzecz ujmując jest to grupa organicznych związków chemicznych, należących do eldehydów i ketonów. Każdy z nich zbudowany jest z atomu węgla, wodoru oraz tlenu. Warto wiedzieć, że do grupy węglowodanów zaliczają się też pochodne, otrzymane na skutek procesu redukcji albo utleniania poszczególnych grup hydroksylowych albo karbonylowych.

Rośliny wytwarzają węglowodany na bazie fotosyntezy. Ta z kolei odbywa się pod wpływem światła. Organizm człowieka jednak nie ma możliwości samodzielnej fotosyntezy. Dlatego dostarczanie węglowodanów naszemu organizmowi jest tak ważne. Stanowią bowiem bazowe źródło energii. A ta potrzebna jest do podtrzymania jakichkolwiek procesów życiowych.

Źródło: Pexels

Podsumowując, węglowodany to cukry, które pochodzą z roślin. Z żywieniowego punktu widzenia, węglowodany dzielimy na przyswajalne oraz nieprzyswajalne przez człowieka. Te pierwsze to na przykład fruktoza i skrobia. Do drugich zalicza się chociażby błonnik. Wszystkie pełnią niezwykle ważne funkcje w organizmie człowieka. Warto pamiętać, że termin cukry i węglowodany powinien być rozumiany jako węglowodany przyswajalne.

Cukry proste

Węglowodany proste wchłaniają się znacznie szybciej niż węglowodany złożone. Szybko i w znacznej ilości zwiększają poziom cukru we krwi. Z chemicznego punktu widzenia charakteryzują się jednocząsteczkową budowę. Cukry proste to monosacharydy. Zaliczamy do nich:

• galaktozę,
• glukozę,
• fruktozę,
• ksylozę,
• arabinozę,
• rybozę.

Cukry złożone

Cukry złożone, jak sama nazwa wskazuje, zbudowane są z wielu cząsteczek cukrów prostych. Podczas trawienia więc organizm rozbija cząsteczki na pojedyncze. Tylko taka budowa bowiem umożliwia przedostanie się ich do układu krążenia.

Ich trawienia trwa znacznie dłużej i są znacznie wolniej wchłaniane do układu krążenia. Węglowodany złożone są również zdecydowanie zdrowsze od cukrów prostych. Węglowodany złożone to dwucukry i wielocukry. Należą do nich:

• laktoza,
• maltoza,
• sacharoza,
• celobioza,
• rutynoza,
• skrobia,
• celuloza,
• glikogen.

W czym znajdują się węglowodany?

Węglowodany występują w produktach roślinnych. Węglowodanem jest jednak również glikogen, a ten występuje z kolei w mięsie oraz wątrobie zwierząt. Cukry proste znajdują się przede wszystkim w owocach, miodzie, warzywach i produktach z białej mąki. Zdecydowanie źródłem najbardziej niezdrowych cukrów prostych są niewątpliwie wszelkiego rodzaju słodycze, napoje gazowane oraz żywność przetworzona.

Z kolei źródłem węglowodanów złożonych są przede wszystkim pełnoziarniste produkty zbożowe. To na przykład kasze, makarony pełnoziarniste, pieczywo żytnie czy ryż brązowy. Do cukrów złożonych zaliczają się także rośliny strączkowe oraz większość warzyw.

Jakie jet zapotrzebowanie organizmu na węglowodany?

Jak podaje Instytut Żywności i Żywienia, węglowodany powinny dostarczać przynajmniej 55 procent codziennego zapotrzebowania na kalorie. W praktyce oznacza to, że minimalna zawartość węglowodanów w naszej diecie nie powinna być niższa niż przynajmniej 130 gram na dobę.

Oczywistym jest fakt, że w codziennej diecie, powinny znajdować się przede wszystkim produkty bogate w węglowodany złożone. Unikajmy, jak tylko możemy, cukrów prostych. Proste węglowodany nie powinny pokrywać więcej niż około 10 procent zapotrzebowania kalorycznego.

Jaka jest rola węglowodanów w organizmie człowieka?

Jaka jest rola węglowodanów w diecie człowieka oraz w jego organizmie? Niewątpliwie bardzo istotna. Przede wszystkim ich podstawowym zadaniem jest dostarczanie energii poprzez spalanie glukozy. Warto wiedzieć, że jeden gram glukozy dostarcza organizmowi aż czterech kilokalorii. Organizm energię tą wykorzystuje do właściwego działania mózgu, erytrocytów, mięśni, serca, jelit czy wątroby.

Źródło: Pexels

Dodatkowo glikogen jest materiałem zapasowym, który gromadzony jest we wszystkich mięśniach i wątrobie. Później wykorzystywany jest on podczas wysiłku fizycznego. Obecność glikogenu w wątrobie z kolei przyczynia się do utrzymania właściwego poziomu glukozy we krwi między kolejnymi posiłkami.

Węglowodany są też ważnymi elementami kwasów DNA oraz RNA. A te uczestniczą w spalaniu tłuszczów, które znajdują się w pożywieniu. Niektóre węglowodany są również w stanie hamować procesy krzepnięcia krwi a jeszcze inne umożliwiają prawidłowe odżywianie całego organizmu człowieka.